W Europie istnieje rozbudowania sieć szlaków turystycznych. Atutem większości są piękne widoki czy atrakcje przyrodnicze, czasem są to szlaki tematyczne związane z tradycją i kulturą regionu. W wielu krajach funkcjonują także szlaki literackie, które interesują szczególnie miłośników poezji i prozy. Mogą oni wybrać się w podróż śladami wielkich pisarzy, w czym pomogą wysoko kwalifikowani przewodnicy oprowadzający turystów po miejscach bezpośrednio związanych z życiem i działalnością najwybitniejszych autorów.
W Europie, w tym również w naszym kraju, jest wiele szlaków literackich, które można odwiedzić samolotem, samochodem, pociągiem, rowerem czy pieszo. Są biura podróży, które wyspecjalizowały się w obsłudze turystów szukających śladów swoich ulubionych pisarzy. Touroperatorzy proponują niezwykłe destynacje, na których znajdziesz miejsca z książek.
Szlaki literackie
Mekką miłośników kryminału jest Oslo. Jo Nesbø to obecnie najpopularniejszy Norweg na świecie i guru współczesnej skandynawskiej literatury sensacyjnej. Biura podróży organizują wycieczki jego szlakiem, które zaczynają się od wizyty w pensjonacie na Tollbugata 8. Miejsce to było źródłem inspiracji podczas pisania książki pt. Upiory. Nikt nie potrafi odmówić sobie wizyty w ukochanej knajpce bohatera powieści. Restaurację zamykają dopiero po północy, a obsługa chętnie rozmawia o świecie stworzonym przez Jo Nesbø.
Wielu turystów udaje się na wycieczkę do Barcelony z książką Carlosa Ruiza Zafóna w plecaku. Na tropie bohaterów „Cienia wiatru” warto szukać magicznego Cmentarza Zapomnianych Książek. W dzielnicy gotyckiej znajdują się miejsca będące osią akcji kolejnych jego powieści. W przerwie warto przysiąść w Els Quatre Gats (Carrer de Montsió 3), gdzie bywali bohaterowie powieści Zafóna. Kawiarnia określana jako centrum katalońskiego modernizmu chwali się częstymi wizytami Pablo Picassa.
Lokalna inspiracja
W Londynie spotkania z literaturą trzeba rozpocząć na 221B Baker Street, gdzie znajduje się dom Sherlocka Holmesa, który dorównuje popularnością siedzibie premiera na Downing Street 10. Fani Agathy Christie poczują dreszczyk emocji na dźwięk nazwy Whiteheaven Mansions na Charterhouse Square, gdzie w serialu telewizyjnym mieszkał Hercules Poirot.
Atrakcją w zupełnie innym stylu jest stacja metra Paddington, gdzie spotkasz misia… Paddingtona, bohatera książek Michaela Bonda. Można zrobić rodzinne zdjęcie z uroczym zwierzakiem w kapeluszu oraz kupić pamiątkowe gadżety.
Muzea i domy pisarzy
Będąc w Wielkiej Brytanii, nieszablonowe zwiedzanie warto rozpocząć w Edynburgu, gdzie działa The Writers’ Museum poświęcone trzem największym pisarzom szkockim: Burnsowi, Scottowi i Stevensonowi. Jest to kameralne, klimatyczne miejsce w XVII-wiecznym domu, w którym eksponowane są rękopisy, osobiste przedmioty i pamiątki po pisarzach.
W Pradze trzeba pamiętać o spacerze po Josefovie, dawnej dzielnicy żydowskiej, gdzie niedaleko Rynku Staromiejskiego znajduje się dom Franza Kafki. Muzeum pisarza mieści się na Maléj Stranie. W legendarnym Hostince U Zlatého Tygra turysta może usiąść w fotelu Bohumila Hrabala.
Szukanie cytatów w terenie
Na Via Santa Margherita we Florencji znajdziecie dom rodzinny Dantego Alighieri. W mieście są poświęcone mu liczne tablice, pomniki i freski, m.in. w kościele Santa Croce i Palazzo Vecchio. Dzieła artystów inspirowanych „Boską komedią” spotykamy w przestrzeni publicznej miasta niemal tak często, jak cytaty wyrzeźbione w kamieniu.
We Frankfurcie nad Menem w Niemczech znajduje się główne muzeum największego niemieckiego poety, Goethego. Dla turystów otwarty jest także inny dom Goethego – przy Frauenplan w Weimarze. W pobliżu znajdują się piękny ogród i dom Schillera, archiwa obydwu poetów oraz miejsca ich ostatecznego spoczynku. W Duesseldorfie warto zobaczyć dom, gdzie przy Bolkerstrasse mieszkał Heinrich Heine.
Kultura i historia
Na cmentarzu Alter St.-Matthäus w dzielnicy Schöneberg w Berlinie pochowani zostali bracia Jacob i Wilhelm Grimm, którzy w stolicy Niemiec mieszkali w ostatnich latach życia (kwatera F, F-S-001/004, G1). Na ich baśniach wychowały się całe pokolenia Europejczyków.
Z postaciami z książek braci Grimm oraz życiem autorów związany jest Niemiecki Szlak Baśniowy, który wiedzie przez takie miasta, jak Hameln, Kassel czy Brema. W Trendelburgu jest wieża, gdzie zła czarownica więziła piękną Roszpunkę (wstęp ok. 4,5 euro).
W Paryżu przy Place des Vosges 6 (dawniej Place Royale) znajduje się apartament, który przez szesnaście lat wynajmował Viktor Hugo. Jego dom pełni funkcję muzeum, gdzie można oglądać portrety pisarza, śledząc, jak wraz z metamorfozą wyglądu i osobowości postępował jego rozwój literacki. W zbiorach muzeum znajduje się ponad 700 rysunków wykonanych na prywatny użytek oraz kilka elementów dekoracyjnych, które pisarz stworzył dla swojej kochanki Juliette.
Architektura w dziełach
Największych twórców literatury europejskiej inspirowały wielkie rozwiązania architektoniczne. Victor Hugo poświęcił paryskiej katedrze gotyckiej powieść “Dzwonnik z Notre Dame”. Katedra Najświętszej Marii Panny była miejscem większości wydarzeń opisywanych w powieści oraz obiektem, który stał się dla pisarza pretekstem do refleksji na temat filozofii sztuki.
Fascynacji francuskim gotykiem uległ również polski poeta Zbigniew Herbert. Jego szkic “Kamień z katedry” poświęcony jest katedrze w Chartres. W książce pt. Ren będącej relacją z podróży Viktor Hugo opisuje katedrę w Strasburgu, uchodząca z cud architektury gotyckiej z historią sięgającą początku XI wieku. Goethe w pracy pt. O niemieckiej architekturze przyznaje, że w życiu nie widział innego równie imponującego dzieła architektonicznego.